Voor het project ‘Wildcamera: zoogdieren in de achtertuin’ kom ik met vele tuineigenaren en verschillende type tuinen in aanraking. Een groot aantal van deze tuinen ligt midden in het centrum, volledig omgeven met bebouwing. Juist bij deze tuinen krijg ik vaak de vraag over welke maatregelen de tuineigenaar kan treffen om zijn tuin diervriendelijker in te richten. Vele van deze tuineigenaren denken dat hun tuin ongeschikt is en dat maatregelen weinig effect zullen hebben. Desalniettemin is er veel mogelijk om je tuin diervriendelijk te maken. Tuinen bieden daarmee de mogelijkheid om de (bebouwde) leefomgeving voor vele diersoorten aangenamer te maken en spelen ze een belangrijke rol in het natuurbehoud. Zelfs de kleine beetjes helpen. Hier beschrijf ik een aantal aspecten van de tuin waar rekening mee kan worden gehouden om een diervriendelijke tuin te creëren.
TUINOMHEINING
Het is vaak lastig om voor grondgebonden dieren door bebouwd gebied te manoeuvreren. Tuinomheiningen spelen hier een grote rol in. Je kunt de dieren helpen door de omheining niet volledig af te sluiten. Maak aan de onderkant van de omheining (bijv. schutting) een aantal gaten van 15x15cm, zodat dieren, waaronder de egel, gemakkelijker je tuin kunnen betreden en passeren.
TUINDECORATIE
Versier je tuin met verschillende dierenkasten, waaronder een vogelhuis, egelhuis, steenmarterkast, vleermuizenkast en/of insectenhotel. Dieren zijn ten alle tijden op zoek naar verblijfplaatsen waar ze kunnen rusten en eventueel hun jongen groot kunnen brengen. Er bestaan vele type kasten voor verschillende soorten. Ook kan er worden gekozen voor meer natuurlijke verblijfplaatsen, door op één of meerdere plekken in de tuin stapels stenen, takkenhopen of houtstapels te plaatsen. Daarnaast is het van belang dat er voldoende voedsel aanwezig is in de tuin. Zorg voor een open composthoop in de tuin, waar dieren gemakkelijk bij kunnen. Een composthoop zal van nature je grond verrijken en een leefomgeving bieden voor vele insecten, die vervolgens insecteneters aantrekken. Ook zou je dieren in je tuin bij kunnen voeren door je tuin te voorzien van extra voedselvoorzieningen, zoals voederhuisjes en vetbollen.
Een zelfgemaakt egelhuis van stenen, takken en bladeren
TUININRICHTING
Misschien wel het belangrijkste is de inrichting, ofwel de structuur van de tuin. Een volledig bestraten tuin zal een stuk minder snel dieren aantrekken dan een tuin dat volledig beplant is. Dit wil niet zeggen dat al je bestrating eruit moet en je tuin volledig uit planten moet bestaan. Kleine beetjes ‘groen’ kunnen al een hoop betekenen. Plaats bijvoorbeeld wat inheemse bloemen en creëer daarmee wat meer kleur in je tuin terwijl je tegelijkertijd insecten, waaronder bijen, van nectar voorziet. Laat het gras een tijdje met rust, waardoor het kan groeien en aantrekkelijk wordt voor vlinders. Als meer extreme maatregel zou je deels je bestrating kunnen vervangen door planten. Dit is niet alleen aantrekkelijker voor de dieren, maar zorgt ook voor minder wateroverlast en hittestress. Ook kun je je tuin verrijken met een poel. Een kleine waterbak zo groot als een emmer is al voldoende. Water in je tuin werkt zeer aantrekkelijk voor wilde dieren. Met wat waterplanten en stenen in de poel, stagneert het water niet en kunnen de kleinere dieren (bijv. kikkers en salamanders) er gemakkelijk in en uit. Houd er rekening mee dat de poel niet volledig in de zon of schaduw ligt.
Een waterbak met waterplanten en stenen, waardoor het water niet stagneert en kleinere dieren er gemakkelijk in- en uit kunnen.
Foto’s: Joep van Belkom