Oude bomen zijn ecologisch gezien niet te compenseren. Het ecosysteem dat zich rond zo’n boom vormt heeft tientallen en soms wel honderden jaren de tijd gehad om zich te ontwikkelen. Dat vervang je niet zomaar met de (verplichte) aanplant van wat jonge boompjes.
Ik voel dan ook altijd weerstand wanneer er ergens een boom wordt geveld. Echter, soms is de openbare veiligheid in gevaar en worden de keuzes beperkt. Zo ook afgelopen najaar, een grote oude eik moest plaats maken vanwege een kwijnende gezondheid en kans op (grote) vallende takken boven een wandelpad.
Als er dan toch overgegaan moet worden tot kap, laten we dan maar zorgen dat er wat wordt teruggegeven aan de natuur! Kleinschalige landschapselementen zijn een enorme stimulans voor de biodiversiteit en waar kun je dat nou kleinschaliger toepassen dan in je eigen tuin.
Te beginnen met wat meestal achterblijft na de kap; de takken.
Kleinere takken tot 10cm worden meestal versnipperd om dienst te doen als drollenvanger in de caviakooi of verstookt als biobrandstof. Maar als je ze laat liggen, doen ze het erg goed op een takkenhoop of zijn te verwerken in een takkenril. Die bieden een keur aan schuilplaatsen en migratiemogelijkheden voor zangvogels en kleine-zoogdieren zoals muizen, egels en marterachtigen.
Figuur 1. een takkenhoop geeft dekking voor veel dieren.
Dat geldt ook voor de dunne stammetjes die eigenlijk te weinig waarde hebben voor de kachel of vuurkorf. Stapel ze op tot muurtjes en kleine zoogdieren gebruiken ze als wandelroute en amfibieën en insecten vinden er een schuilplaats.
Figuur 2. een stapelmuurtje maakt een natuurlijke looproute voor zoogdieren.
Dan de dikkere stammen;
Soms zijn ze te gebruiken voor houtverwerking, maar meestal is het heel geschikt brandhout. Mits droog is dit onbewerkte hout de beste optie voor de houtkachel. Die stukken worden gekloofd en gedroogd op een houtstapel. Vóór dat je begint met stapelen kun je natuurlijk een #egelhuis maken zodat egels een rustig plekje hebben achter in de houtstapel. Vul het huis met nestmateriaal als stro, mos of bladeren om een lekker warm nestje te maken. De houtstapel zelf is een fantastische schuilplaats voor muizen, insecten, amfibieën en vleermuizen die de winter beschut willen doorkomen.
Wil je het echt goed aanpakken voor de kleine zoogdieren die er in wonen? Pak het dan helemaal goed aan en bouw (samen met de kinderen) een muizenhotel .
Figuur 3. een simpele kist is al snel een egelhuis.
En als er dan écht nog wat over blijft dat financieel de moeite waard lijkt, bel dan de houthandel in de buurt en laat er planken, palen en balken van maken die worden gebruikt in de bouw.
Figuur 4. recht stamhout kan verkocht worden
Meer weten over het vergroten van de biodiversiteit in je tuin? Lees verder op:
Tips om de biodiversiteit in je tuin te vergroten
De aanleg van een schuilplaats, goed voor leefgebied en biodiversiteit!