Vanaf 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden.
Deze wet staat in het teken van de verbinding tussen ecologie en economie en bescherming van de natuur. Het uitgangspunt is dat er geen schade mag worden gedaan aan beschermde dieren of planten, tenzij dit nadrukkelijk is toegestaan. Dit is onder andere van toepassing op bouw- en verbouwingsactiviteiten.
In heel veel gevallen gaan geplande activiteiten en de bescherming van soorten goed samen. Wanneer het werk zo wordt ingericht dat het geen schade toebrengt aan beschermde soorten, dan hoeft er niets te worden geregeld. Echter, er zijn ook situaties waarin schade aan beschermde soorten onvermijdelijk is.
In die situaties is het nodig dat er van tevoren wordt gekeken of hiervoor vrijstellingen gelden óf dat er ontheffingen moeten worden aangevraagd.
Afbeelding1; Soortenbescherming bij ruimtelijke ingrepen – Ministerie van Economische zaken
Voor de meeste projectontwikkelaars is de Omgevingswet bekend, overheden controleren hier doorgaans ook scherp op. Voor particulieren is dit echter een ander verhaal.
Wij komen regelmatig in contact met particulieren die (ver)bouwplannen hebben en geen weet hebben van de Omgevingswet. De wet is van toepassing op iedereen, dit betekent dat ook bij particuliere werkzaamheden altijd moet worden bekeken of er schade wordt toegedaan aan beschermde soorten.
Vooral in het geval van na-isolatie levert dit vaak knellende situaties op. Denk bijvoorbeeld aan vleermuizen die zich graag ophouden in de spouwmuur van woonhuizen. Bij een spouwmuurisolatie zullen de diertjes een mogelijke verblijfplaats kwijt zijn.
Het zelfde geldt voor dak-isolatie waarbij verblijfplaatsen van gierzwaluwen, huismussen en diverse vleermuissoorten kunnen worden verstoord of zelfs geheel vernietigd.
Wanneer een handhavende partij komt controleren en er blijkt geen rekening te zijn gehouden met de Omgevingswet, kan dit hoge boetes en het direct stilleggen van de werkzaamheden tot gevolg hebben. Een nader onderzoek naar bepaalde soorten kan in sommige gevallen een jaar in beslag nemen, het is natuurlijk erg vervelend als een klus zo lang moet wachten.
Dit terwijl mitigerende maatregelen vaak maar zeer beperkte kosten met zich meebrengen.
Bij vertraging krijgen doorgaans de dieren de schuld. “Project stilgelegd vanwege vleermuis” luidt dan de inmiddels bekende krantenkop terwijl de echte schuldige hier de uitvoerder is, die geen rekening heeft gehouden met de wet.
Laat dus ook als particulier tijdig een flora- en fauna inventarisatie uitvoeren!!
Afbeelding 2; Gewone grootoor vleermuizen op een zolder die geïsoleerd moet gaan worden.