We krijgen regelmatig de vraag van opdrachtgevers om “even een QuickScan uit te voeren” omdat bij de vergunningscheck op het omgevingsloket wordt aangegeven dat de voorgenomen werkzaamheden mogelijk vergunningsplichtig zijn onder flora- en fauna-activiteiten. Vaak wordt er dan van uitgegaan dat men direct na het uitvoeren van de QuickScan aan de slag kan met de geplande werkzaamheden. In de praktijk werkt dat niet zo; in het juridische proces dat voorafgaat aan een mogelijke omgevingsvergunning voor flora- en fauna-activiteiten is de QuickScan vaak pas het begin. Daarom hier een uiteenzetting van wat er allemaal bij ecologisch onderzoek komt kijken.
Afbeelding 1. Tijdlijn is indicatief. Neem contact op om de mogelijkheden voor jouw project te bespreken.
QuickScan
In deze fase wordt de potentie van het terrein ingeschat. Er wordt een bureaustudie gedaan waarbij gezocht wordt naar eerdere waarnemingen (o.a. NDFF), dit wordt aangevuld met onderzoek op locatie. Het uitgangspunt hierbij is: als de aanwezigheid van een diersoort niet kan worden uitgesloten, moet er vervolgonderzoek opgezet worden.
Nader ecologisch onderzoek
De soorten die potentieel aanwezig kunnen zijn worden nader onderzocht met veldbezoeken om de hoeveelheid, locatie en de aard van de verblijven in kaart te brengen. De invulling en duur is sterk afhankelijk van de diersoort. Bij huismussen bijvoorbeeld, worden vaak in het voorjaar de verblijfsplaatsen in kaart gebracht; bij vleermuizen is een volledig seizoen (mrt-okt) nodig om de meest voorkomende typen verblijven vast te stellen. Let op, het nader ecologisch onderzoek is vrijwel altijd verbonden aan een seizoen en kan alleen in bepaalde periodes uitgevoerd worden. Goed vooruit plannen is dus essentieel.
Afbeelding 2. Nader ecologisch onderzoek.
Vergunningsaanvraag
Zijn er geen beschermde soorten vastgesteld? Dan kun je zonder flora- en faunavergunning beginnen met de bouwwerkzaamheden. Ook dan heb je altijd te maken met algemene zorgplicht en de bijbehorende maatregelen. Worden er wel beschermende soorten vastgesteld en worden hun verblijfplaatsen verstoord of vernietigd bij de werkzaamheden? Dan is een vergunning voor een flora- en fauna-activiteit nodig. Het opstellen van de benodigde documenten vergt wat voorbereiding, daarna volgt een doorlooptijd van 8 tot 14 weken bij de provincie. Houdt daarom rekening met 3 maanden voor deze stap.
Maatregelen treffen
Tijdens de werkzaamheden moeten er alternatieve verblijfplaatsen aangeboden worden. In de documenten die zijn opgesteld voor de vergunningsaanvraag worden de voorwaarden hiervoor beschreven. Het duurt een tijdje voordat dieren zo’n nestkast accepteren, daarom geldt een gewenningstijd. De exacte tijd hangt af van de diersoort en de aard van het verblijf, maar meestal ligt dit rond de 3 maanden en wordt gerekend voorafgaand aan een voor de diersoort belangrijke periode. Deze termijn wordt voorgeschreven door het bevoegd gezag. Tijdelijke verblijfplaatsen kunnen al gerealiseerd worden voordat de vergunning rond is. Begin hier dus op tijd mee, dan kun je gelijk door zodra de vergunning akkoord heeft gekregen.
Ontmoediging
Dit kan pas beginnen nadat de vergunning is verleend en de voorgeschreven gewenningsperiode voor compenserende maatregelen is volbracht. Daarnaast zijn ook deze werkzaamheden seizoensgebonden. In deze fase worden verblijfplaatsen ontoegankelijk gemaakt, dit wordt ook wel “natuurvrij maken” of “ontmoedigen” genoemd. Wanneer de verblijfplaatsen ontmoedigd zijn, komt de ecoloog het werk controleren en het terrein natuurvrij verklaren.
Bouw
De werkzaamheden kunnen van start gaan. Als er tijdens de bouw/sloopwerkzaamheden verblijfplaatsen verloren gaan, moeten die een permanente plek krijgen in de eindsituatie. Soms volstaat het om de tijdelijk aangebrachte voorzieningen te behouden, maar vaak is het mooier en beter om voorzieningen in te bouwen. Neem deze plannen in een eerder stadium mee met de architect. We denken graag met je mee over (maatwerk)voorzieningen.
Conclusie
Alles bij elkaar genomen kan een ecologisch onderzoek verschillende vormen aannemen. Een gunstig scenario komt alsnog snel uit op een traject van een half jaar, kortere doorlooptijden zijn zeldzaam. Is het pand/terrein ecologisch gezien een interessante plek dan kan het oplopen tot minstens 14 maanden. Het bevoegd gezag controleert het proces en kan de ontwikkelaar terugfluiten en werkzaamheden stil leggen wanneer er onvoldoende onderzoek is gedaan. Waarna het voorgenoemde proces alsnog uitgevoerd dient te worden. Het niet (op tijd) laten uitvoeren van nadere onderzoeken kan daardoor tot grote vertragingen leiden. Hoe groter het gebied en hoe groter de mogelijke diversiteit in diersoorten, hoe groter de onderzoeksinspanning is. Begin op tijd en laat je goed informeren.
Meer lezen?